**************************************************************

Spotkanie z Krystyną Mazur

Copyright © 2012

bydgoszcz24.pl

 

*********************************************************** 

	"PISZ I ŚPIEWAJ POEZJĘ" Festiwal poezji w Piszu 19 - 21 kwiecień 2012 (Wyróżnienie w Turnieju Jednego Wiersza o monetę K.I. Gałczyńskiego) Za biurkiem K.I.Gałczyńskiego w Praniu ********************************************************************************** II tomik poetycki. Szczecinek 2011 r.

I tomik poezji "Księżyc od kota silniejszy" Wyd. Szczecinek 2008 r.

*****************************
 Gazeta Kulturalna Poezja Proza Krytyka Historia Sztuka Muzyka Numer 1(185) styczeń 2011 
MNIEJ WIĘCEJ (83)
 Detoks
Definicja z Wikipedii: »detoks – potoczna nazwa sposobu leczenia uzależnień, polegającego na nagłym odstawieniu substancji, od której dana osoba jest uzależniona, połączonym z terapią farmakologiczną i psychologiczną
_______________
LESZEK ŻULIŃSKI
_________________

Detoks to tytuł nowego, drugiego już tomiku Krystyny Mazur. Krystyna Mazur to główna animatorka życia literackiego w Szczecinku. Jej zasługi na tym polu są nieocenione; prowadzi ona m.in. grupę poetycką Opal i jest filarem organizatorskim konkursu poetyckiego „Malowanie słowem”, który w roku 2011 miał już swoją XVI edycję. Sama zaczęła pisać i publikować późno, jak na nasze obyczaje, jednak ja – znający ją od dawna – mówię: warto było i „sprawdziło się”. Ten tomik „robi wrażenie”. Jest piorunującą mieszanką życia i poezji. To ten rodzaj pisania, który wynika nie z egzaltacji sztuką, lecz z chodzenia po ciernisku dnia codziennego. Owszem, nie jedyna Krystyna Mazur odkryła ten substrat inspiracji, ale eksplorowanie go – jak wiemy –wymaga większej wyobraźni i głębszego wmyślania się w realne „tu i teraz” niż czyniła to dawna poezja, biorąca się często z imaginacyjnych obłoków. Innymi słowy: odkryliśmy moc i sens „przyziemia”i w nim ulokowaliśmy cały ten „pejzaż egzystencjalny”, pozbawiony wszelkiej egzaltacji i aż do bólu autentyczny. Liryka – okazuje się potrafiła w tym się i odnaleźć, i zmieścić, i – co najciekawsze – otworzyć nowe przestrzenie dla doznań i języka. Oto wiersz pt. Nowa czasoprzestrzeń: Gdy dzieci wyprowadziły się / a męża oddelegowali, / kupiłam zegar z duszą, / by coś chodziło w domu. // Budzi mnie co godzinę, / jak kochanek z wypłowiałych baśni. / Z mroków wydobywa się wiersze turpistów / i włóczy po kątach, rozdymając granice. // Godziny tak głośne, że budzą oblodzone okna / zmieniając w dekoracje teatralne. Modlą się o sen. // Rankiem wmalowuje cienie pod oczy / i ciekawość w koleżanki z pracy. Niby zupełna prozodia, a jednak wiersz. I to pełen rozmaitych cienkości, ot, choćby te cienie pod oczami – podkrążonymi zmęczeniem czy kosmetykami? I na każdym kroku mamy tu takie właśnie wiersze: „wielowarstwowe”, pisane na poziomie dosłowności i zaraz potem „parabolizujące”niemal każdy drobiazg. Znajduję tu też wiersze po prostu urocze, tkliwe, pomysłowo opisujące sytuacje z pozoru banalne. Na przykład ujął mnie wiersz pt. A.B.C.: Sny maleństwa pachną mlekiem (jeszcze nie kwaśnym) / Uśmiechami nagradza rytm poza powiekami. / Nie widzi malejących pieluszek. // Naukę rozpoczyna od da... da... istów / Zahartuje się każdą wbitą pod paznokcie zimą. Wazonami oswoi śmierć kwiatów. // Nie budź, / kiedy jeszcze wyciąga rączki / ku górze. Przy okazji proszę zwrócić uwagę na „wyrafinowania” w tym pozornie prostym wierszyku. A te wazony oswajające śmierć kwiatów? – rewelacyjne! Jeszcze gdzieniegdzie Krystynie „puszczają”liryczne tęsknoty i wydobywają się z niej różne czułości. Ale jednak w pewnym momencie „te wiersze przestają się uśmiechać”. Często pojawiają się tutaj teksty o dzieciach pozbawionych normalnego domu, o ludziach zapędzonych w kozi róg własnej samotności, wyalienowanych i z jakichkolwiek przyczyn biednych. To teksty szlachetnie proste, ale też dramatyczne, jak ten o jakiejś kobiecie: Nikt nie wie o jej miejscu bez cienia / i zapachu. Tam staje się / równa pełzającym robakom. // Nie czyta cudzych pytań. Długo patrzy jak litery współgrają./ Tworzą harmonijny kontrapunkt i nikną.// Stawia drzwi z piasku, by sypały się / w oczy zmorami sennymi. / Nikt inny ich nie widzi. Sporo tu „poetyki miasta” – tego antypodu dawnej, autentystycznej pociechy. Choć znajdziemy tryptyk Erekcjato... wyrażający tęsknotę za naturą życia i jego otoczenia. I za miłością. Ona jednak w całym tomiku nie ma jakby czasu dlasiebie – życie ucapione jest sznurem do kamienia szarej codzienności. I tak dobrze, że z niej się rodzą te wiersze. One są tu detoksem, terapią, encefalografem. Taką rozchyloną żaluzją, przez którą w całej tej mizerii widzimy jednak prawdę życia, losu i świata – jakie by one nie były...A jak świetnie i mądrze to wszystko zobrazowane, niechaj pokaże tryptyk, który publikujemy poniżej...
Krystyna Mazur, Detoks. Wydawca: Samorządowa Agencja Promocji Kultury, Szczecinek 2011, s. 6
Rys. Barbara Medajska

************************************************

RECENZJA "DETOKSU" JERZEGO BENIAMINA ZIMNEGO

Druga książka Krystyny Mazur, poetki ze Szczecinka zaskakuje niebanalnym przekazem faktów, przemyśleń nad tym wszystkim co się wydarzyło w życiu autorki, co mogło potoczyć się inaczej, nad tym czego nie było a być powinno, i nad wszystkim, co jest najbardziej istotne  nawet jeśli bywa gorzkie w skutkach, albo alternatywne w warunkach konieczności wyboru? I tutaj  podmiot funduje sobie swoistą terapię polegającą na oczyszczeniu, terapię liryczną, jakby odskocznię w świat oswojony wcześniej. ale nie oderwany od rzeczywistości, komparatywny raczej- na zasadzie wyrównania rachunku, zbilansowania zysków i strat natury emocjonalnej, skomplikowanej wydarzeniami i ich przeżywaniem. Niby oczyszczenie, a jednak dostrzegłem oszczędność prowadzonej terapii za pomocą języka, obrazy czarno-białe, mimo typowania kolorów, bo jakaż ma być prowincja poety? Megalopolis jeszcze nie dotarł tutaj w takim wymiarze aby przytłoczenie podmiotu było tak wyraźne jak krajobraz będący tłem dla

dla wierszy, nasyceniem emocji ukrytej w wersach. Rozkładają się w nas małe miasteczka - mówi poetka, rozkładają się jak wszystko inne nie pielęgnowane, albo zastygłe w przyzwyczajeniach, tak oczywiste jak widok z okna, mijanie na ulicy znajomych, zawsze te same twarze, i czas wypełniony w taki sam sposób, monotonnie, czynności powtarzane i uczucie w zmienności nastroju. To wszystko w jakiś magiczny sposób odkłada się we wnętrzu podmiotu lirycznego, stąd konieczność oczyszczenia, w liryczny sposób, w tym przypadku niezwykle skuteczny: nie strawione resztki domowego ogniska znaczą drogę do nieba. Czyli poświęcenie, oddanie żony i matki, w jakiś sposób nie nagrodzone, w tej części stanowią przepustkę do nieba? Z tym wszystkim podmiot musi dać sobie radę, balast przeszłości jest do udźwignięcia ale są również niedostatki, coś czego oczekiwania nie dały rezultatu, a żyć bez tego się nie da? Wówczas takim zamiennikiem jest poezja, iluzoryczny azyl w którym można trwać w przekonaniu, że jest on zbawienny, bo powoduje zmartwychobudzenie: Nie widziała kolorów, dodawała zapachy i dźwięki. Zmieniała choreografie.  W rezultacie podmiot przyjął zasadę, że należy: witać nowy dzień tak jakby był jedynym w życiu.

Dawno nie czytałem tak wzruszającej liryki, liryki w której znajduję osobiste tropy, momenty w których uczestniczyłem jako świadek, bohater rzeczywisty uwikłany w sprawy przyziemne, a także w wymiarze emocjonalnym, reakcji na wydarzenia budzące rozpacz, załamanie i dochodzenie do równowagi? Jak długo będzie trwał ten proces nie wiadomo, pewne nawyki są mocno zakorzenione, i pewnie nigdy nie ustąpią: Na spacer z Maksem już nigdy...fizycznie. Mieścisz się we mnie, zmokniemy Maksiu. Przejmujące do głębi frazy, i jeszcze bardziej poruszające wyznanie: Jednak tracisz wszystko, zostaje w tobie droga, nie obok, nie gdzieś tam. Niewątpliwie chodzi tutaj o drogę wymoszczoną krzyżami, może nawet drogę krzyżową każdego z nas. Z każdym doznanym krzyżem ta droga pozostaje w nas niezależnie od światopoglądu, pojmowania naszej genezy, czy metod poszukiwania prawdy. Prawda której poszukuje Krystyna Mazur jest w niej samej, ale dociekać jej nie ma potrzeby, wiedza niczego nie zmieni, kolejne doświadczenia tylko utwierdzą w przekonaniu, że życie w blasku jest tylko namiastką szczęścia, zaś szczęście to tylko momenty, przebłyski z których należy się cieszyć jak dziecko, bo taka jest rzeczywistość. Każdego dnia, tak spontanicznie jakby ten dzień miał być dniem ostatnim. Krystyna Mazur jest członkinią Klubu Poetyckiego Opal w Szczecinku. Wielokrotnie wyróżniana podczas konkursów, ma w dorobku wiele udanych imprez, festiwali poezji, pracuje w kulturze i ten związek wychodzi na dobre regionowi w którym nie ma tak wielkich możliwości zaistnienia czymś spektakularnym, a jednak poetce to się udało. A przecież ostatniego słowa jeszcze nie powiedziała. Kropka nad i pojawi się, jak mniemam, niebawem, bo wierzę w jej kolejną książkę, tak samo dobrą jak Detoks, i nie będzie to dalszy ciąg terapii oczyszczającej, lecz nowe dokonanie czegoś w rodzaju drzewka szczęścia, nie inaczej pojmuję sens koegzystencji codziennych zmagań z pisaniem poezji. Detoks mnie przekonał mimo, że wyżej cenię poezję lingwistyczną, nie wszystko musi płynąć tym samym korytem. Kwisy, która nie wiedzieć czemu tak przypadła do serca poetce w Szczecinku? Jedyny to sekret, nie wymagający ujawnienia. Zatem milczę jak grób?

Krystyna Mazur, Detoks, SAPiK w Szczecinku, 2012

Jerzy Beniamin Zimny